Sấm là trống của trời, thần linh dùng tiếng sấm để truyền đạt cho người trần mắt thịt. Một tiếng sấm giữa bầu trời trong xanh báo hiệu hòa bình, hàng tràng sấm báo hiệu chiến tranh.
Nếu tiếng sấm đầu tiên nổ ra ở phía Đông, sẽ có vụ mùa bội thu và nhiều sương; ở phía Nam, sẽ có nắng nóng kéo dài; ở phía Bắc, mùa màng sẽ bị sâu bệnh phá hoại; ở phía Tây, mùa màng ở các tỉnh phía Tây sẽ tốt tươi; ở phía Tây Nam, sẽ có dịch tả; ở phía Đông Bắc, trong năm sẽ có nhiều mưa.
Nếu binh lính đang tham chiến, trời nổi sấm ở hướng tiền quân, tất bại; ở hướng hậu quân, tất thắng.
Khi binh sĩ ra trận, thời tiết đẹp, sẽ thắng; thời tiết xấu, sẽ bại; trời có mây nhưng không gió, không mưa và sấm nối lên, phải thu quân và phòng thủ các hướng vì đó là điềm xấu. Sách Binh thư viết rằng trong tình huống này, có thể đợi 60 ngày để quân địch nổi lên ở mọi hướng.
Khi trời tối sầm lại một lúc, không thấy mặt trời, trăng hay sao, chủ tướng phải ngưng chiến và lui quân. Nếu bất ngờ có gió mưa cuốn mất cờ trống, đó là điềm báo vô cùng xấu.
Khi binh sĩ ra trận, nếu chủ tướng thấy mây đỏ cắt ngang bầu trời từ đầu nọ sang đầu kia, phải cho binh sĩ dừng lại và vào thành trú ẩn nếu có thể, nếu không ba phần tư số binh sĩ sẽ chết trận.
Nếu mây đó từ mặt đất bay cao dần lên, tử vong chủ yếu rơi vào binh lính. Nếu mây hạ dần xuống phía Nam, chủ tướng sẽ tử trận và địch đồng thời nổi lên ở cả hai phía Đông, Tây. Nếu mây lơ lửng giữa trời, cũng là điềm xấu, nhưng có thể đợi xem mây di chuyển về bên nào để biết những nơi bị đe dọa.
Nếu mây trắng và đỏ cong như hình cung và quay về phía địch, có thể yên tâm về chiến thắng nhưng mây quay về phía quân mình thì ngược lại. Nếu có thể nhìn ra hình mũi tên giữa đám mây, sự việc không còn xa nữa.
Nếu không thấy, một khoảng thời gian nữa sự việc mới xảy ra.
Sương do nước mà thành, màn sương nổi lên và khiến ngày tối đi; nếu sương kéo dài ba đêm, có thể sẽ bị địch tấn công, nên phải canh gác cẩn thận. Nếu chỉ có sương lúc bắt đầu hành động, là tín hiệu thắng trận. Nếu sương bao phủ quân ta, phải vừa đánh vừa lui; nếu sương rơi xuống như mưa, phải hăng hái tiến lên, chắc chắn sẽ thắng.
Cầu vồng do hai nhánh âm dương hợp lại trên trời. Vì vậy, thường có hai nhánh. Khi binh lính ra trận, nếu thấy một phía cầu vồng, chủ tướng sẽ tử trận. Nếu cầu vồng nổi lên giữa doanh trại, rất nhiều binh lính bỏ trốn. Nếu cầu vồng xuất hiện trong lúc giao chiến phải dừng lại và vừa đánh vừa lui. Nếu cầu vồng cắt qua bầu trời, là điềm báo quốc vương băng hà. Nếu cầu vồng cắt một đám mây hình rắn, là tín hiệu thành bị địch chiếm.
Nếu màu xanh trên trời nhiều hơn, quân địch sẽ thoát nạn nhờ một anh hùng ra tay cứu nguy.
Nếu màu đen nhiều hơn, địch đang ẩn nấp ở phía đó, tìm cách đánh úp.
Nếu màu trắng nhiều hơn, một quân sĩ trong đội hình đang có âm mưu phản bội.
Nếu màu vàng nhiều hơn, địch sẽ thắng.
Nếu màu đỏ nhiều hơn, gần như toàn quân bị diệt.
Một đám mây hình tròn, màu đỏ như máu, cũng là điềm báo bại trận.
Nếu mùa hạ có mưa phùn dày đặc, địch ở phương Bắc sẽ xâm lược đất nước. Điềm này đã được chứng thực ở nước Yên. Sau điềm báo này, nước Yên bị Trung Hoa chiếm.
Sách Binh pháp viết “nếu sương dày như mỡ và mềm như đường, quân ta sẽ thắng. Nếu có sương trái mùa, là điềm xấu”.
Quạ bay đến đậu trên cờ: điềm lành, chủ tướng được triều đình ban thưởng.
Quạ bay phía trên doanh trại, báo hiệu quân địch đến gần.
Quạ đậu trên ngọn giáo: điềm xấu.
Quạ bay thành vòng tròn phía trên doanh trại: nếu quạ bay cao là điềm xấu; bay là là mặt đất là điềm lành; dừng lại ở phía Bắc doanh trại là điềm xấu.
Quạ đậu trên cây phía sau doanh trại và kêu “quạ! quạ”: chiến thắng.
Rất nhiều chim bay về hướng doanh trại: báo hiệu kẻ địch đến gần.
Nếu chim chóc sà xuống doanh trại, phải lập tức nhổ trại.
Một con chim bay lượn trên doanh trại: điềm xấu.
Nếu chim hót, binh lính sẽ tạo phản.
Chim Cắt bay lượn trước doanh trại, báo hiệu chiến thắng sau ít ngày.
Một bầy chim đánh sà xuống cây bên cánh phải doanh trại: điềm lành.
Trong một lần xuất quân, nếu chim chóc vừa bay vừa kêu hai bên binh lính: điềm xấu, địch đang ẩn nấp trong đám cỏ.
Nếu chim theo sau đội ngũ, chắc thắng.
Nếu chim bay trước đội ngũ, phải tiến lên thật thận trọng, vì quân địch đã bố trí chỗ phục kích.
Quạ bay thành đàn báo hiệu hoạt động của quân địch.
Quạ chết giữa doanh trại, chủ tướng sẽ bị bắt làm tù binh.
Quạ đánh nhau là điềm xấu.
Sau khi dựng trại, nếu hổ xông vào giữa trại, tám ngày sau ta sẽ bị địch tấn công và bị đánh bại, phải nhanh chóng phát động tấn công.
Trong các bài về về việc Pháp xâm lược, luôn xuất hiện đám mây hình tường thành.
Xem G.DUMOUTIER – Về và truyền thuyết của người An Nam (Paris, Leroux, 1889).
Nếu hổ vào trại bằng cửa sau, là điềm xấu, quân ta có thể là nạn nhân của một âm mưu.
Khi quân đội đang giao chiến, nếu có hổ chạy vào đội ngũ, là tín hiệu bại trận.
Nếu thấy rắn ra vào doanh trại, phải tăng cường, canh gác vì địch đang ẩn nấp gần, chuẩn bị đánh úp.
Thấy rùa trong doanh trại là điềm xấu.
Có người dắt trâu hay ngựa qua doanh trại là điềm tốt.
Một ngày có 12 canh giờ, nhưng không phải đều là giờ lành để ra trận, vị chủ tướng biết chọn giờ lành sẽ chắc thắng và chỉ hi sinh rất ít binh sĩ. Vị chủ tướng kém hiểu biết và ít kinh nghiệm ra trận vào giờ xấu sẽ hi sinh binh sĩ một cách vô ích, có thể thấy việc biết chính xác giờ tốt và xấu trong ngày quan trọng như thế nào. Đã có nhiều bảng cho mỗi ngày trong năm, chúng tôi sẽ không đưa thêm một bảng liệt kê khô khan và vô ích, không nên ra lệnh cho binh lính khi chưa tra cứu những bảng này, số phận của vương quốc và triều đại phụ thuộc vào chúng.
Giờ đẹp nhất là giờ Sinh Khí, có thế tấn công quân địch vào giờ này, chắc chắn giành phần thắng mà không hi sinh một ai. Các giờ Lợi Nguyên và Tiểu Cát cũng là giờ tốt, nhưng giờ Đắc Thoát lại vô cùng xấu, vị chủ tướng ra trận vào giờ này chắc chắn sẽ thất bại và tử trận. Nhìn chung, các giờ ở nửa đầu ngày cho đến giữa trưa là những giờ tốt nhất. Những giờ xấu bao gồm: Đại Háo, binh sĩ vứt vũ khí bỏ trốn; Đại Bại, phần lớn binh sĩ bị bắt làm tù binh; Bạch Hổ, chủ tướng bị thương, Tử Khí, chủ tướng chết trận; Thiên Trường, chủ tướng bị bắt làm tù binh.
Mùa xuân, khi rời thành hoặc doanh trại bằng cửa Đông, người tiên phong được mang kiếm.
Mùa hè, ra lối cửa Tây, người tiên phong mang cung.
Mùa thu, ra lối cửa Nam, người tiên phong mang súng.
Mùa đông, ra lối cửa Bắc, người tiên phong mang giáo.
Đọc thêm các câu chuyện lôi cuốn khác trong Nước Nam một thuở
