Một đế chế Aztec trẻ trung hùng mạnh đang được xây dựng và phát triển thịnh vượng nhưng lại bị một viên sĩ quan trẻ tuổi người Tây Ban Nha, Fernando Cortes, phá hủy gần như chỉ trong nháy mắt. Vì sao một đội quân nhỏ của người châu Âu đã làm được điều này?
Cuối thế kỷ 15, Hoàng đế Ahuizotl cai trị Đế chế Aztec với khối tài sản xã hội tăng lên đáng kể và số lượng các bộ lạc da đỏ cống nạp cho người Aztec ngày càng đông. Các chiến binh Aztec đặc biệt khát máu, gieo rắc sự sùng bái hiến tế của mình lên các bộ lạc khác. Nhiều nhà sử học cho rằng chính vì sự tàn ác quá mức và số lượng nghi lễ hiến tế ngày càng nhiều đã góp phần làm gia tăng sự thù hận của các bộ lạc bị áp bức, nô dịch.
Ở Nam Mỹ cổ đại, tục hiến tế khá phổ biến và máu có một ý nghĩa thiêng liêng đặc biệt. Tuy nhiên, người Aztec đã thực hiện các nghi lễ của họ với sự tàn ác nghiêm trọng và gần như nâng chúng lên hàng nghệ thuật, chỉ bởi họ tin rằng họ nợ các vị thần về tất cả những gì họ có, vì vậy họ phải cho đi thứ quý giá nhất – máu người, trái tim. Người Aztec tin rằng nếu họ ngừng hiến tế, các vị thần sẽ quay lưng lại với họ và ngày tận thế sẽ đến. Nghi thức thờ cúng nữ thần Mặt trăng (Koyolshauki) đặc biệt tàn nhẫn. Nạn nhân bị chặt đầu và ném thẳng từ nóc các đền thờ. Khi hoàn thành việc xây dựng kim tự tháp lớn nhất ở kinh đô Tenochtitlan, người Aztec đánh dấu sự kiện này bằng một nghi lễ hiến tế lớn nhất. Đầu của các nạn nhân được trưng bày công khai, rất nhiều, người dân nói là “nhiều kinh khủng”, còn các nhà sử học thì đưa ra con số 20.000.
Dưới thời Ahuizotl cai trị, cuộc sống trong đế chế trở thành một băng chuyền giết chóc vô tận. Những cuộc hiến tế không chỉ mang ý nghĩa nghi lễ tín ngưỡng mà còn mang ý nghĩa chính trị để đe dọa, phòng tránh những điều không mong muốn. Những chiến binh Aztec nổi tiếng tàn bạo và thiện chiến, nhưng họ chưa sẵn sàng đối mặt với người châu Âu.
Thầy chủ tế Montezuma II 34 tuổi kế vị ngai vàng khi hoàng đế Ahuizotl qua đời. Cùng lúc đó ở châu Âu, một người Tây Ban Nha trẻ tuổi – Fernando Cortez – đang lập một đoàn thám hiểm để chinh phục những vùng đất mới. Dưới thời Montezuma II, biên giới của đế chế ở phía Nam đã đến Guatemala ngày nay, và từ Tây sang Đông đã trải dài từ Thái Binh Dương sang tới Đại Tây Dương, với khoảng 25.000.000 cư dân, 40 tỉnh và một số lượng lớn các quốc gia thường xuyên cống nạp cho người Aztec. Kinh đô Tenochtitlan đắm chìm trong xa hoa tráng lệ. Montezuma II đàn áp dã man tất cả những người bất đồng chính kiến.
Hệ thống truyền thông liên lạc của đế chế được tổ chức rất tốt, vì vậy vị hoàng đế trẻ tuổi nhanh chóng nhận tin từ bờ biển rằng “những ngọn núi nổi trên mặt nước” đã được nhìn thấy ở phía chân trời. Người Aztec chưa bao giờ nhìn thấy tàu và không biết cách mô tả chính xác “những quái vật biển” đang tiến đến gần.
Fernando Cortes cùng đội quân của mình đổ bộ lên phía Đông Nam của thủ đô Tenochtitlan. Khi nhìn thấy người châu Âu, dân bản địa coi họ như những vị thần. Họ chưa bao giờ nhìn thấy ngựa, và người cưỡi ngựa mặc áo giáp khiến người da đỏ khiếp sợ. Họ coi các chiến binh trên lưng ngựa là thần thánh. Các bộ lạc ở Nam Mỹ nhìn chung khá thân thiện và chỉ cầm đến vũ khí như một phương sách cuối cùng. Nhiều bộ lạc mòn mỏi trong một thời gian dài dưới ách thống trị của người Aztec đã đón nhận người châu Âu rất tốt, và để lấy lòng khách, họ đã tặng những món quà quý giá như vàng bạc, đá quý và thậm chí cả… những cô gái trẻ.
Sau khi có được bên mình những đồng minh đầu tiên từ các bộ lạc của người bản địa, Cortes quyết định tiến sâu vào đất liền. Anh chàng Tây Ban Nha ngay lập tức nhận ra rằng ở đây bạn có thể dễ dàng làm giàu. Ngay khi có được một số lượng lớn quà tặng quý giá, chàng sĩ quan Tây Ban Nha đã quyết tâm sẽ không rời bỏ những vùng đất này. Cortes rất si mê một cô gái trẻ trong số “quà tặng”, và cô đã sinh cho anh ta một đứa con trai. Cô gái trẻ rất thông minh và nhanh chóng học thành thạo tiếng Tây Ban Nha, vì vậy, từ một người vợ hờ, cô không chỉ trở thành vợ chính mà còn là cố vấn, phiên dịch viên của Cortes trong các cuộc đàm phán với người da đỏ.
Cortes ngày càng tiến gần hơn đến thủ đô của đế chế, Tenochtitlan, gần như không có giao tranh, vì ngày càng có nhiều đồng minh da đỏ. Anh ta cho phép đội quân của mình đối xử tàn bạo với những người chống đối.
Hoàng đế Montezuma II đã nhận được thông tin kịp thời về những bước tiến của người châu Âu đến Tenochtitlan. Vào cuối mùa hè năm 1519, hàng ngàn người da đỏ đã gia nhập đội quân của anh chàng Tây Ban Nha trẻ tuổi. Nhưng thật liều lĩnh khi tham gia vào cuộc chiến công khai với Montezuma II, vì quân đội của ông ta lên tới hàng trăm nghìn binh sĩ vô cùng thiện chiến.
Mọi chuyện sẽ diễn tiến ra sao? Mời bạn đọc tiếp Kỳ 2.
