Nằm trong quần thể di tích Cố đô Huế, cách trung tâm thành phố Huế chừng 5km về phía Tây, khu di tích Hổ Quyền tọa lạc trên vùng đồi Long Thọ, phường Thủy Biều. Đây được xem là công trình “độc nhất vô nhị” không những ở Việt Nam mà còn ở quốc tế.
Hổ Quyền, một đấu trường ta không thể không nhắc đến khi kể về những trận huyết chiến giữa voi và hổ dưới triều Nguyễn. Những cuộc chiến không chỉ đơn thuần là trò tiêu khiển của hoàng gia mà còn nhằm mục đích huấn luyện những chú voi thiện chiến cho tượng binh, thể hiện khí phách của đương triều. Vậy Hổ Quyền là gì? Những trận chiến đó diễn ra thế nào? Công trình này có gì đặc biệt?
Trước khi Hổ Quyền được xây dựng, nhiều trận “tượng tranh hổ đấu” đã được các chúa nguyễn (1558 – 1775) tổ chức tại một số địa điểm nhằm rèn luyện bầy voi chiến. Mùa xuân canh ngọ 1750, chúa Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát cùng với triều thần đi trên 12 chiếc thuyền đến cồn Dã Viên để xem một cuộc đấu “vô tiền khoáng hậu” giữa voi và hổ giao đấu suốt một ngày ròng.
Pierre Poivre – học giả người Pháp ghi nhận kết quả: 40 con voi đã tàn sát đến con hổ cuối cùng trong số 18 con được thả ra làm vật tế thần trong ngày hội. Đây có lẽ là trận đấu khủng khiếp và đẫm máu nhất trong lịch sử.
Trận đấu cuối cùng của voi và hổ được tổ chức vào năm 1904 dưới triều vua Thành Thái. Đây cũng là một trận đấu hấp dẫn, đầy kịch tính được nhiều người đương thời chứng kiến và mô tả kỹ. Ngày hôm đó, một con voi cái hiên ngang đi vào trường đấu. Con voi cất tiếng rống to. Nhìn thần thái con vật, nhà vua buông lời: ”Con voi này can đảm lắm”.
Theo sử sách, các trận đấu tại Hổ Quyền không chỉ mang tính giải trí thông thường mà còn xuất phát từ nhu cầu rèn luyện tượng binh, một binh chủng rất lợi hại của quân đội xứ Đàng Trong. Bên cạnh đó, đây cũng là lễ hội lớn do triều đình tổ chức nhằm khích lệ tinh thần thượng võ trong dân chúng.
